တစ်ရက်ထက် တစ်ရက် ပြင်းသထက်ပြင်းလာနေ သောအပူချိန်ကြောင့် ကျွန်မတို့ ခန္ဓာကိုယ်က ပူလာပြီဆိုရင်ဘယ်လိုတုန့်ပြန်တတ်သလဲ အရင်လေ့လာကြည့်ရအောင်ရှင်။ ☀️ရာသီဥတုပူလာရင် ခန္ဓာကိုယ်ကဘယ်လို တုန့်ပြန်သလဲ? အလွယ်ကူဆုံးနဲ့ အမြင်သာဆုံးကိုပြောပါဆိုရင် - ချွေးထွက်တယ်လို့ပြောရမှာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ကျွန်မတို့ မမြင်နိုင်တဲ့ ကိုယ်ခန္ဓာထဲမှာပြောင်းလဲနေတာတွေကိုလည်း သိထားဖို့လိုပါသေးတယ် အရေးကြီးပါတယ်။ - ဟိုက်ပိုသားလမက်စ်လို့ခေါ်တဲ့ ဦးနှောက်ထဲမှာရှိတဲ့ အစိတ်အပိုင်းက အပူချိန်ကို ထိန်းပေးတဲ့နေရာမှာ အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။ - အပူချိန်တက်လာခဲ့ရင် ဟိုက်ပိုသားလမက်စ် ကနေ သွေးကြောတွေကို ပိုပြီး ကျယ်ဖို့ ခိုင်းစေပါတယ်။ - ဒီလိုဖြစ်လာခဲ့ရင် ကျွန်မတို့ အရေပြားပေါ်မှာရှိတဲ့ သွေးကြောတွေကျယ်လာပြီး ကိုယ်တွင်းမှာရှိတဲ့အပူကို အပြင်ကို အငွေ့ပြန်စေတဲ့နည်းနဲ့ ထုတ်ပေးလိုက်ပါတယ် (ဒါကြောင့် ပူရင် ချွေးထွက်လာတာပေါ့) နောက်ထပ်အရေးကြီးတာတွေရှိပါသေးတယ်။ ပြင်ပအပူချိန်အရမ်းများလာခဲ့ရင် - သွေးပေါင်တက်ခြင်း။ - နှလုံးခုန်နှုန်းမြန်ခြင်း။ - အသက်ရှူမြန်လာခြင်း။ - စိတ်ရှုပ်လာခြင်း။ - စိတ်ဂနာမငြိမ်ဖြစ်လာခြင်း။ - သတိလစ်မေ့မျောခြင်း။ ဟိုက်ပိုသားလမက်စ်( Hypothalamus) လို့ခေါ်တဲ့ ဦးနှောက်ထဲက အစိတ်အပိုင်းက အပူဒဏ်ကို ချွေးထွက်စေတဲ့နည်းနဲ့ ကျန်းမာရေးမထိခိုက်အောင် လုပ်ဆောင်ပေးနေခြင်းမှာ အတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိပဲဖြစ်ပြီး အပူချိန် အရမ်းများလာခဲ့လျှင် ဟိုက်ပိုသားလမက်စ်သည် မလုပ်ဆောင်နိုင်တော့ပါ။ ထိုကဲ့သို့အခြေအနေတွင်အောက်ပါအချက်များကို သိရန်လိုအပ်ပါသည်။ အဆင့်(၁) Heat cramps အန္တရာယ် နည်းပါသည်။ ကိုယ်အပူချိန် တက်သွားသည်နှင့် ချွေးထွက်ပြီး ခြေလက် မသယ်ချင်သည့်အဆင့်မျှသာ။ အဆင့်(၂) Heat exhaustion က နည်းနည်းလေး ပိုပြီး အန္တရာယ်ရှိလာတတ်ပါသည်။ ချွေးထွက်ခြင်း၊ ခြေလက်မသယ်ချင်ခြင်း၊ နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း၊ရင်တွေတလှပ်လှပ်တုန်ခြင်း၊ အသက်ရှူမြန်ခြင်း အထိဖြစ်လာနိုင်၍ သေချာစွာ ဂရုစိုက်ရန်လိုအပ်ပါသည်။ ဂရုမစိုက်မိခဲ့လျှင် နောက်ဆုံးအဆင့်ဖြစ်သည့် အပူရှပ်သည့်အဆင့်သို့ရောက်သွားပါမည်။ အဆင့်(၃) Heat stroke အပူလေသင်တုန်းဖြတ်ခြင်း (အပူရှပ်ခြင်း) အသက်အန္တရာယ်ရှိပါသည်။ ဒီအဆင့်မှာတော့ ချွေးလုံးဝထွက်မှာ မဟုတ်တော့ပါဘူး ဒါဟာမကောင်းတဲ့လက္ခဏာပါ အပူချိန်တိုင်းကြည့်ရင်လည်း ၄၀ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်ထိ မြှင့်တက်နေမှာပါ ။ ယခုအဆင့်တွင် အထက်တွင်ရှင်းပြခဲ့သည့်အတိုင်း အပူချိန်ထိန်းညှိပေးတဲ့ ဟိုက်ပိုသားလမက်စ် ပျက်စီးသွားခြင်းကြောင့်ဖြစ်၏။ ပြင်ပကို အပူမထွက်သည့်အတွက် ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင် အလွန်အပူရှိန်တက်လာပြီး အရေးကြီးအစိတ်အပိုင်းများဖြစ်သည့် ဦးနှောက် နှလုံး အသည်း ကျောက်ကပ် အဆုတ်စသည့် ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများပျက်စီးတက်ပါသည်။ ☀️ကုသနည်းလမ်းများ အဆင့်(၁) - အိမ်တွင်ကုသနိုင်ပါသည်။ ရေများများသောက်၍ အေးသောနေရာတွင်အနားယူရပါသည်။ အဆင့်(၂) နဲ့ (၃) ကတော့ ဆေးရုံတက်ပြီးကုသရပါသည်။ ☀️အပူဒဏ်ကြောင့် ကျန်းမာရေးပိုထိခိုက်နိုင်သောသူများ ဒီအချက်တွေဟာအင်မတန်မှအရေးကြီး၍မှတ်ထားစေချင်ပါသည်။ - နေပူထဲမှာ အချိန်ကြာကြာအလုပ်လုပ်ရသောသူများ(လေ့လာချက်အရ ၄ နာရီထက်ကျော်ရင်လို့ပြောပါတယ်) - လေဝင် လေထွက်နည်းသောနေရာများတွင် အလုပ်လုပ်ရသောသူများ - သက်ကြီးရွယ်အိုများ(၆၅နှစ်အထက်) - ကလေးသူငယ်များ(၁၅ နှစ်အောက်) - ရေသောက်နည်းတဲ့သူများ - အရက်အလွန်အကျွံသောက်သောသူများ - အဝလွန်သောသူများ - နှလုံးရောဂါရှိသောသူများ - အဆုတ်ရောဂါရှိသောသူများ - စိတ်ရောဂါရှိသောသူများ - မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲသောသူများ - ဆီးချိုရောဂါရှိသောသူများ - စိတ်ကျရောဂါကုသဆေးသောက်နေသောသူများ - ဆီးဆေး သွေးပေါင်ထိန်းဆေး/ကျဆေး သောက်နေသောသူများ ☀️အပူဒဏ် ကာကွယ်ခြင်း နည်းလမ်းများ - နေ့ခင်း အပူဆုံးချိန်တွေဖြစ်တဲ့ ၁၂ နာရီ ကနေ ၂ နာရီ ကြား ဖြစ်နိုင်ရင် အပြင်မထွက်ပါနဲ့ - လိုအပ်လို့ နေပူထဲ ထွက်ရမယ်ဆိုလျှင် အရိပ်ရပြီး လေဝင်လေထွက်ကောင်းတဲ့နေရာကိုရွေးပြီးနေပါ။ - အင်္ကျီ ဘောင်းဘီ ပွပွ နှင့် ပေါ့ပေါ့ပါးပါး ဝတ်ပါ။ - အမည်းရောင်အဝတ်အစားကိုတတ်နိုင်သလောက်ရှောင်ပါ။ - ထွက်ဖို့လိုအပ်ခဲ့ရင်လည်း လိုအပ်တဲ့ ထီး ဦးထုပ် အကာအကွယ် အပြည့်အဝ ယူသွားပါ။ - လူများပြီး လေဝင် လေထွက်နည်းသည့်နေရာကိုတတ်နိုင်သမျှရှောင်ပါ။ - ရေကိုလုံလောက်စွာသောက်ပါ။ အနည်းဆုံးတစ်နေ့ကို ၃ လီတာ သောက်ပါ။ ထိုပမာဏထက်လည်းပိုသောက်နိုင်သည်။ (သို့သော်လည်း တချို့သောရောဂါသည်တွေဖြစ်တဲ့ နှလုံးရောဂါသည်၊ ကျောက်ကပ်ရောဂါသည်၊ အသည်းခြောက်ရေဖျင်းစွဲ သူတွေတွက်တော့မပါပါ) - ဓာတ်ဆားရည်ကိုလည်း သောက်နိုင်ပါသည်။ - ဖြစ်နိုင်လျှင် ကြွက်သားအားကိုးပြီး ပြင်းပြင်းထန်ထန်လုပ်ရမည့်အလုပ်များကိုရှောင်ရပါမည်။ - #မှော်ဝင်ရတနာ